مقدمه: سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یکی از وضعیت‌هایی است که سبب افزایش استرس اکسیداتیو در بیماران می‌شود. این وضعیت سبب شده که درمان‌های آنتی‌اکسیدانی در این بیماران مورد توجه قرار گیرند. گیاه کالیگونوم کوموسوم(Calligonum Comosum) از جمله گیاهان دارای خواص آنتی‌اکسیدانی می‌باشد.

هدف: این مطالعه با هدف بررسی تأثیر عصاره گیاه کالیگونوم کوموسوم بر مورفولوژی تخمدان موش مدل تخمدان پلی‌کیستیک (PCO) انجام شد.

روش بررسی: در این مطالعه 32 سر موش سوری ماده نژاد NMRI با سن 8 هفته و وزن تقریبی 30 - 25 گرم مورد مطالعه قرار گرفتند. موش‌ها به شکل تصادفی در دو گروه مداخله و شاهد قرار گرفتند. برای مدل‌سازی از تزریق عضلانی تک دوز استرادیول والرات به میزان 40 میلی‌گرم در کیلوگرم استفاده شد. 8 هفته بعد و پس از اثبات مدل شدن موش‌ها، 20 میلی‌گرم در کیلوگرم عصاره گیاه کالیگونوم هفتگی به شکل داخل صفاقی به مدت 4 هفته تزریق شد. گروه شم تنها حلالDMSO  را دریافت کردند. در پایان هفته چهارم، تخمدان موش‌های دو گروه جهت مطالعات بافت‌شناسی خارج و همچنین نمونه خونی آنها از جهت بررسی‌های هورمونی (LH, FSH, AMH) مورد مطالعه قرار گرفتند.

نتایج: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تجویز دوز 20 میلی‌گرم در کیلوگرم کالیگونوم تأثیری در اصلاح وضعیت بافتی تخمدان موش‌های مدل تخمدان پلی‌کیستیک نداشته و موجب کاهش معنی‌دار فولیکول‌های آترتیک و یا افزایش معنی‌دار فولیکول‌های پره اوولیتوری و جسم زرد نمی‌شود.

نتیجه‌گیری: عدم تأثیر دوز 20 میلی‌گرم بر کیلوگرم کالیگونوم بر بهبود نمای تخمدان پلی‌کیستیک موش ماده، لزوم بررسی تأثیرات دوزهای دیگر گیاه و یا آثار سوء احتمالی این گیاه بر وضعیت باروری را ایجاب می‌نماید.